Böbreklerde veya idrar yolunda oluşan küçük kristallerdir. Bu kristaller, idrarda çözünemeyen maddelerin birikmesi sonucu oluşurlar. Genellikle sert ve keskin kenarlıdırlar. İdrar yolu boyunca hareket ederek ağrıya, enfeksiyona ve diğer sorunlara neden olabilirler. Böbrek taşı çeşitleri, ilaçlar, sıvılar veya cerrahi müdahale yöntemiyle tedavi edilirler.
Böbrek Taşı Çeşitleri Nelerdir?
Böbrek taşları, böbreklerde kristalize minerallerin ve diğer maddelerin sertleşip taş oluşturmasıdır. Böbrek taşları ağrıya, enfeksiyona ve bazen böbrek hasarına neden olabilir. Taşların boyutu çok küçük olabileceği gibi, böbreğin içini dolduracak kadar büyük de olabilir. Böbrek taşı çeşitleri, içerdikleri kristal türlerine göre belirlenir.
- En yaygın böbrek taşı, kalsiyum taşlarıdır. Genellikle kalsiyum oksalat (en yaygın), nadiren kalsiyum fosfat formunda oluşur. Diyetle alınan oksalatın ve kalsiyumun fazla olması, bu taş türünün oluşumuna katkıda bulunabilir.
- Ürik asit taşları, özellikle et ve balık gibi purin açısından zengin gıdaların fazla tüketilmesiyle ilişkilidir. Vücut ürik asidi idrarla atamadığında, bu asit kristalleşebilir ve taş oluşturabilir. Ayrıca, guta veya kronik ishale sahip bireylerde daha sık görülür.
- Enfeksiyon taşları olarak da bilinen strüvit taşları, idrar yolu enfeksiyonlarından kaynaklanır. Bu taşlar, bakterilerin ürettiği bir madde olan amonyağın kristalleşmesiyle oluşur. Strüvit taşları hızla büyüyebilir ve idrar yolunu tıkayabilir.
- Sistin taşları, nadir görülen bir genetik bozukluk olan sistinüri sonucu oluşur. Cistinüri, böbreklerin sistin adı verilen bir amino asidi idrardan düzgün bir şekilde ememediği bir durumdur. Sistin idrarda birikir ve kristalleşerek taş oluşturabilir.
Böbrek taşı çeşitleri önlenmesi için bol sıvı tüketmek, dengeli bir diyet uygulamak gerekir. Gerekirse doktorunuzun önerdiği yaşam tarzı değişikliklerini yapmak önemlidir. Özellikle taş oluşumuna yatkın kişiler, belirli minerallerin veya diğer bileşenlerin alımını sınırlayarak riski azaltır.
Böbrek Taşı Tedavisi
Böbrek taşlarının tedavisi için en önemli adım, yeterli miktarda su içmektir. Böylelikle idrarınızın daha bol ve seyreltilmiş olmasını sağlar. Böbreklerinizin taşı vücuttan atmalarına yardımcı olur. Ağrı ve rahatsızlık hissini azaltmak için doktorunuz ağrı kesiciler veya bazı tıbbi ilaçlar reçete edebilir.
ESWL tedavi yönteminde vücut dışından yüksek enerjili ses dalgaları kullanılarak böbrek taşları kırılır. Parçalanan taşlar daha sonra idrar yoluyla vücuttan atılır. Endoskopik taş kırma yönteminde ise, idrar yoluna bir endoskop (esnek tüp) yerleştirilir ve böbrek taşı parçalanır.
Parçalanan taşlar daha sonra idrar yoluyla vücuttan atılır. Perkütan nefrolitotomi tedavi yönteminde, böbreğe küçük bir kesik yapılır ve böbrek taşı çıkarılır. Bu işlem genellikle büyük taşlar veya diğer tedavilerin başarısız olduğu durumlarda uygulanır.
Böbrek taşı çeşitleri ve belirtilerinin tekrar oluşmasını önlemek uzman hekim tarafından düzenli muayene olunmalıdır. Yeterli miktarda su tüketimi, sağlıklı beslenme alışkanlıkları ve düzenli egzersiz yapmak gibi yaşam tarzı değişiklikleri yapılır. Ayrıca doktorunuz tarafından reçete edilen ilaçları düzenli olarak kullanarak böbrek taşı oluşumu engellenir.
