Testislerde oluşan enfeksiyondur. Genellikle bakteriler veya virüsler neden olur. Şişlik, ağrı ve hassasiyet görülür. Testis iltihabı vakalarına, ateş ve halsizlik eşlik edebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar bu durumu tetikleyebilir. Erken tedavi önemlidir. İhmal edilirse kısırlık yapabilir. Antibiyotik ve dinlenme ile tedavi edilir. Uzun süren şikayetlerde doktora başvurulmalıdır.
Testis İltihabı Belirtileri Nelerdir?
Testisin bir ya da her iki tarafında belirgin şişlik oluşabilir. Bu şişlik, dokunulduğunda fark edilir hale gelir ve zamanla artabilir. Şişlik genellikle iltihabın etkisiyle olur. Testislerde hafif rahatsızlıktan dayanılmaz ağrıya kadar değişebilen şiddetli bir ağrı hissedilir. Ağrı genellikle sürekli olur ve dokunmakla artar. Yürürken, otururken ya da yatarken daha fazla hissedilebilir. Testisin çevresini saran ciltte kızarıklık görülür.
Bu bölgede sıcaklık artar ve cilt daha gergin bir hal alabilir. Bu durum vücudun iltihapla savaşma sürecinden kaynaklanır. Vücut ısısı 38 derece veya daha yukarı çıkar. Bu, vücudun enfeksiyona karşı verdiği genel tepkilerden biridir. Genellikle ani başlar ve titreme eşlik edebilir. Testis iltihabı bazen idrar yollarını da etkileyebilir. Bu durum, idrar yaparken yanma hissine veya zorlanmaya neden olabilir.
İdrarda bulanıklık ya da kötü koku da görülebilir. Şiddetli testis ağrısına vücut sistemik yanıt verir ve bazı hastalarda mide bulantısı ya da kusma gelişebilir. Bu durum genellikle ateş ve ağrı ile birlikte ortaya çıkar. Ağrı sadece testiste değil, kasık bölgesine ve hatta karın alt kısmına da yayılabilir. Özellikle enfeksiyon ilerledikçe bu yayılma artabilir. Vücudun enfeksiyonla savaşmasından dolayı kişi kendini bitkin, halsiz ve yorgun hisseder. Bu durum özellikle ateşle birlikte daha belirgin hale gelir. Eğer bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa, zaman kaybetmeden bir üroloji uzmanına başvurmak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, komplikasyonların önüne geçilmesini sağlar.
Testis İltihabı Neden Olur?
Bakteriler testislere genellikle idrar yolu ya da epididim (sperm kanalı) yoluyla ulaşır. Özellikle idrar yolu enfeksiyonları, prostat enfeksiyonları ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklar bu duruma yol açar. Orşitin en yaygın viral nedeni kabakulak virüsüdür. Kabakulak geçiren erkeklerde, özellikle ergenlik sonrası, bu virüs testislere sıçrayarak iltihaplanmaya yol açar. Bu durum bazen kısırlığa neden olabilecek kadar ciddi olabilir. Gonore ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalıklar genç ve cinsel açıdan aktif erkeklerde testis iltihabı vakalarının sık nedenleri arasında yer alır. Bu mikroplar üretradan yukarı çıkarak epididime, oradan da testislere ulaşır. Testislerin arkasında bulunan epididim adı verilen sperm taşıyıcı kanalların iltihabı olan epididimit, tedavi edilmezse testislere yayılabilir ve orşite dönüşebilir.
Genellikle önce epididim enfekte olur, ardından testis etkilenir. Bazı erkeklerde mesaneden idrarın geriye doğru sperm kanallarına kaçması mikrop taşınmasına yol açabilir. Bu da testislerde enfeksiyona neden olabilir. Diyabet gibi bağışıklık sistemini etkileyen hastalıklar, vücudun enfeksiyonlara karşı direncini düşürür. Bu da testis dokusunda bakteri ya da virüslerin daha kolay yerleşmesine neden olabilir. Uzun süreli idrar sondası kullanımı veya genital bölgeye yapılan cerrahi işlemler, bakteri girişine kapı açarak iltihaba yol açar. Bu durum hastane enfeksiyonları sonrası da görülebilir. Testislere alınan darbe ya da fiziksel hasar, bölgedeki dokunun savunma mekanizmasını bozar. Bu da iltihaplanmaya uygun bir zemin oluşturabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir.
Testis İltihabı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Eğer testis iltihabı bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, antibiyotik tedavisi ilk adımdır. Genellikle idrar yolu enfeksiyonlarına ya da cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı etkili antibiyotikler tercih edilir. Tedaviye genellikle ağızdan alınan antibiyotiklerle başlanır ancak enfeksiyon çok ilerlemişse damardan antibiyotik uygulanabilir. Testis iltihabı viral kaynaklıysa (örneğin kabakulak sonrası gelişmişse), antibiyotik etkili olmaz. Bu durumda doktor tarafından özel antiviral ilaçlar reçete edilebilir. Kabakulak sonrası gelişen orşitlerde genellikle destekleyici tedavi yeterlidir ama ağrı ve şişliğe yönelik ilaçlar da önerilir.
Genellikle ağrılı seyreder. Bu yüzden hastaya ağrı kesici ve iltihap giderici (antienflamatuar) ilaçlar verilir. Bu ilaçlar hem ağrıyı hafifletir hem de şişliği azaltır. İyileşme sürecinde yatak istirahati önemlidir. Testislerin altına yastık veya destek konularak yukarıda tutulması, kan dolaşımını rahatlatır ve şişliği azaltır. Dinlenme süresince fiziksel aktivitelerden uzak durulmalıdır. Testis bölgesine uygulanan soğuk kompres, şişliği ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Bu işlem bir bezin içine sarılmış buz paketiyle günde birkaç kez 15-20 dakika uygulanabilir. Ancak doğrudan cilde buz temas ettirilmemelidir. Testisleri yerinde sabit tutan sıkı ama rahatsız etmeyen iç çamaşırları, hareket sırasında ağrının azalmasına yardımcı olur.
Bu, iltihaplı bölgenin titreşmesini engelleyerek daha rahat bir iyileşme sağlar. Tedavi süresince cinsel ilişkiden uzak durmak gerekir. Bu hem iyileşmeyi hızlandırır hem de bakteriyel enfeksiyon varsa partnerin de etkilenmesini önler. Eğer iltihap cinsel yolla bulaşan bir hastalık nedeniyle oluşmuşsa, partnerin de tedavi edilmesi gerekir. Bu, hastalığın tekrar bulaşmasını engeller ve tedavi sürecinin başarılı olmasını sağlar. Testis iltihabı tedavi edilmediği takdirde kısırlık, testis küçülmesi veya enfeksiyonun yayılması gibi ciddi sorunlara yol açabileceğinden, belirtiler görüldüğünde mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.
