Üretra, mesanedeki idrarı dışarı atmamızı sağlayan kanala denir. Üretra darlığı mesanedeki idrarın rahatça dışarıya atılamaması sonucunu mesanede idrarın birikmesine neden olur. Her yaşta görülebilecek bir hastalıktır. Üretranın çevresindeki dokuların yaralanması veya zedelenmesi sonucu darlık oluşur.
Yapısal olarak üretra, mesaneden başlar ve kişinin vücudundan idrarın atılımını gerçekleştirir. Kadınlarda vajinanın üstünde yer alır. Anatomik farklılıklar gereği erkeklerde daha uzun bir tüp şeklindedir.
Kadınlara göre erkeklerde üretra yapısındaki biçimsel sorunlarla daha sık karşılaşılır. Trafik kazaları ve vücutta travma oluşumuna sebep olacak olaylar sonucunda da ortaya çıkabilir. Ek olarak idrar sorunlarına bağlı sonda kullanımı, prostat ve mesane kanseri ameliyatları sonrasında bazı yaralanmalar görülmektedir.
Üretra darlığı belirtileri şu şekildedir. Sürekli idrar sıkışıklığı hissi, idrar yaparken ağrı hissetme ve idrarın az gelebilir. Bazen de hastada görülen doğuştan etkenler söz konusudur. Yapısal olarak ortalamanın üzerinde uzunluğa sahip üretra, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Kişilerin bu ve benzeri durumları gözlemlediğinde ya da şüphelendiği zaman üroloji uzmanına görünmesi gerekir.
Üretra Darlığı Nedir?
Üretra adı verilen yapı sayesinde idrarın vücudun dışına çıkmaktadır. Çoğu zaman gereken işleyişi sağlaması için belirli bir genişliktedir. Bazı hastalar, üretra darlığı sebebiyle idrar yollarında sağlık sorunları yaşayabilmektedir.
Yaşlılık, enfeksiyon ve çeşitli rahatsızlıklara bağlı olarak mesane yapısında biçimsel sorunlar görülebilir. Prostat kanseri tedavisi sırasında radyoterapi ve benzeri tekniklerin uygulanması sonucunda karşılaşılabilen bir durumdur. Ödem oluşumu ve çeşitli cerrahi müdahalelerden dolayı idrar yolu yapısında hasar meydana gelir.
Aynı zamanda iltihaplanma ve travmaya maruz kalma gibi faktörler de olumsuz yönde etkilemektedir. Erkeklerde, kadınlara oranla daha fazla karşılaşılan bir durumdur. Ortalama 55 yaş ve üstündeki erkek hastalar, bu sebeple üroloji uzmanlığına başvurmaktadır.
Belirtileri Nelerdir?
Mesaneden idrar akışının zorlaşması olarak bilinen hastalığın belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Üretra darlığı dolayısıyla idrar akışı ve hacmi zarar görmektedir. Kişilerin idrar yaparken tek bir yöne yapılmaması durumu gözlemlenir. İdrar dışarı çıkarken, üretanın darlığından dolayı zorlanma görülebilir. Ek olarak ani gelen sıkışma hissi görülen belirtiler arasındadır.
Bulguları yaşayan hastalar, en kısa süre içerisinde uzman bir hekime danışmalıdır. Ciddi boyutlara ulaşan üretra daralması sorunu, böbrek yetmezliği gibi hastalıklara yol açabilir. Bu bağlamda sistit yani idrar yolu enfeksiyonu ve prostat rahatsızlıkları da görülmektedir. Bazı kişilerde hastalığın boyutuna bağlı olarak peniste ödem oluşabilir.
Mesanenin tamamen boşaltılmış hissedilememektedir. Kesik bir şekilde idrarın yapılması, yanma ve ağrı durumları birbirini izleyen belirtilerdir. Üretra darlığı yaşayan hastalar, gün içerisinde idrarı tutamama sorunu yaşamaktadır. İdrarı yapma ihtiyacını giderdikten sonra damla şeklinde devam edebilir. Normale göre şiddeti azalmakta ve ince bir şekilde dışarı çıkmaktadır. Hastalığın ilerleyen seviyelerinde ise idrarın koyu renklerde çıkması veya kan görülebilir.
Üretranın Darlığı Neden Olur?
Erkeklerde üretra yapısının anatomik sebeplerden dolayı daha farklıdır. Böylelikle dış etkenlere daha yoğun olarak maruz kalmaktadır. Hastalığın nedenleri, dört farklı başlık altında açıklanabilir. İyatrojenik, idiopatik, iltihaba bağlı ve travmatik nedenler olarak çeşitli faktörlerden etkilenmektedir.
Üretra çevresini hedef alan rahatsızlıkların tedavisi sonucunda idrar yollarında bazı sıkıntılar yaşanabilir. İyatrojenik üretra darlığı adı verilen bu duruma karşı alanında uzman hekimler tarafından uygulamaların öncesinde önlem alınmalıdır. Genel anlamda idrar yolu rahatsızlıklarının iyileştirilmesine yönelik uygulamalara bağlı olarak görülebilir. Mesanenin ayrıntılı olarak incelenmesi için endoskopik ve sistoskopik teknikler kullanılır. Tetkik süreçleri sonucunda üretra darlığından bahsedilebilir.
İkinci olarak enfeksiyon veya iltihap oluşumu sonucunda üretra gelişimi zarar görebilir. Pek çok hastalık sonucunda mesane sorunları da beraberinde görülebilir. Uzun süreli ya da geçici olarak yaşanması kişiden kişiye değişkenlik gösteren bir durumdur. Prostat üzerinde yaşanan bazı durumlar, idrar yollarında çeşitli sorunlara sebep olur. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kanser tedavileri kapsamında da yaşanabilir. Ek olarak kadınların yaşadığı cilt rahatsızlıkları, genital bölgede biçimsel anlamda olumsuz yönde etkilenebilir.
Bazı kazalar ve travmaya bağlı olarak üretranın daralması durumu teşhis edilir. Kişinin tedavisi sona ermesinin ardından çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir. Kalça ekleminin kırılması, genital bölgeyi hedef alan travmalar da üretra darlığını tetikleyen etkenler ortaya çıkarabilir. İyileşme süresi diğer türlerine göre daha uzun olduğu gözlemlenmiştir. İdrar yaparken zorlanma gibi bazı bulgular söz konusudur.
Son olarak idiyopatik üretra darlığında ise sebebi anlaşılamayan durumlar görülür. Üroloji uzmanlığı kapsamında yapılan kapsamları tanı yöntemleriyle de günlük hayatı etkileyen sorunların nedeni tespit edilemez.
Üretra Darlığı ve Cinsellik
Operasyon sonrasında hastanın cinsel yaşamında birtakım sorunlar görülebilir. Üretra darlığı, kişinin idrar yollarını hedef alan bir rahatsızlıktır. Cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir. Bazı kişilerde sertleşme bozukluklarına rastlamak mümkündür. Cinsel ilişkide gerekli uyarılmayı sağlayan sinir sisteminin hasar görmesi olarak tanımlanır.
Erektil disfonksiyon olarak da bilinen ve erkeklerde bazı psikolojik sıkıntılara yol açmaktadır. Kimi hastalarda geçici bir durum olabilir. Ancak üretra daralması tedavisi sonucunda da görülmektedir. Ameliyat sürecinde işlemleri gerçekleştiren uzman hekimin tecrübesi ve yetkinliği de oldukça önemlidir.
Kişinin yaşı ve operasyon öncesi dönemdeki cinsel sağlığı, iyileşme sürecini etkileyen faktörlerdendir. Genç yaş grubundaki erkeklerin daha az etkilendiği bilinir. Aynı zamanda idrar yollarında teşhis edilen darlığın boyutu ve şiddeti de hastaların sertleşme bozuklukları yaşanmasına sebep olur.
Tedavi Yöntemleri
Üroloji uzmanlığı çerçevesinde kişinin ön muayenesi yapılır. İlk olarak herhangi bir işlem yapılmadan hastalığın şiddetini anlamak için sistemli bir şekilde takip edilir. Fakat ileri boyutlardaki üretra darlığında kateter adı verilen cihaz, hastanın alt karın bölgesine yerleştirilir. Bu sayede idrarın böbreklere akımı gerçekleştirilir.
Kapsamlı bir tetkik gerçekleştirebilmek adına çeşitli ekipmanlar kullanılır. Endoskopik yöntemler ve radyolojik görüntüleme sistemleri eşliğinde teşhis konulur. Penisin ucundan kamera eşliğinde girilerek mevcut daralma ve hastanın diğer şikayetleri teşhis edilir. Üretra darlığı nedeniyle mesanenin idrarla dolması sonucunun çıkarabileceği daha büyük sorunları engellemek için kişiye acilen idrar sondası veya kateter takılır ve mesane boşaltılarak acil durum giderilir.
Üretranın darlığı sorunu çözülmek için kişiye cerrahi işlemler uygulanabilir. Erken dönemde teşhis edilmeyen durumlarda insan sağlığı açısından daha riskli hastalıklara sebep olur. Kişinin idrar yollarını hedef alan rahatsızlığının boyutuna göre açık veya kapalı cerrahi yöntemler tercih edilir.
Cerrahi işlemler arasında en sık uygulanan yöntemlerden biri üretrotomi adı verilen üretranın genişletilmesi işlemidir. Endoskopik teknik olarak da tanımlanan ve kapalı cerrahi yöntemlere başvurulur. Bu işlem kameralı aletler eşliğinde yapılarak bıçak veya lazer ile kesilerek mevcut darlık genişletilir.
Dilatasyon yöntemi sondaya benzer bir alet ile üretranın genişletilmesinde kullanılır. Bu işlem belirli sürelerde tekrarlanması gerekebilir. Bu işlemde kanama ve enfeksiyon görülebilir. Bu işlem sonrası darlığın tekrarlama riski çok yüksektir. Üretroplasti yöntemi açık cerrahi işlemleri ile dar olan kısım alınmaktadır. Bu işlemde darlığın tekrarlama riski daha azdır. Genellikle düzelmeyen üretra darlığı olan kişilerde tercih edilir.